Tworzywa sztuczne nadające się do sterylizacji i autoklawowania

Celowa sterylizacja urządzeń i elementów wykonanych z tworzywa sztucznego przeprowadzana jest z myślą o zniszczeniu jak największej ilości drobnoustrojów, takich jak bakterie, wirusy, glony i ich zarodniki. Istnieją różne metody sterylizacji tworzyw sztucznych. W zależności od zastosowanego procesu sterylizacji niektóre materiały są bardziej odpowiednie niż inne.

Tworzywa sztuczne nadające się do autoklawowania parą

Zgodnie z normą DIN EN 285 wszystkie powierzchnie sterylizowanych przedmiotów należy poddać działaniu czystej, nasyconej pary wodnej o temperaturze 134°C przez okres co najmniej trzech minut. Sterylizację parową lub autoklawowanie uważa się za najbardziej bezpieczną i korzystną spośród wszystkich metod sterylizacji. Z uwagi na wysokie temperatury związane z procesem metoda ta jest mniej odpowiednia w przypadku materiałów, które są wrażliwe na ciepło i hydrolizę.

  • PEEK do zastosowań medycznych
    TECAPEEK MT nie wykazuje znaczącej utraty właściwości mechanicznych nawet po ponad 1500 cyklach sterylizacji. Po 1500 cyklach nie zaobserwowano także innych negatywnych skutków, takich jak przebarwienia, zmiany koloru (żółknięcie) czy wapnienie.
  • PPSU do zastosowań medycznych
    TECASON P MT nie wykazuje znaczącej utraty właściwości mechanicznych do 800 cykli sterylizacji. Poniżej 1000 cykli sterylizacji nie stwierdzono również żadnych istotnych przebarwień. 
  • POM-C do zastosowań medycznych
    Kopolimery acetalu stosowane w ochronie zdrowia nie wykazują znaczącej utraty właściwości mechanicznych do 800 cykli sterylizacji. Jednak przy 200 cyklach sterylizacji stwierdzono przebarwienia. Przy około 500 cyklach sterylizacji zaobserwowano ponadto zmianę koloru (żółknięcie).
  • PP do zastosowań medycznych
    TECAPRO MT nie wykazuje znaczącej utraty właściwości mechanicznych do 800 cykli sterylizacji. Jednak przy 200 cyklach sterylizacji zaobserwowano przebarwienia i zmiany koloru (żółknięcie) (nie dotyczy TECAPRO MT black). 

Testy sterylizacji przeprowadzono na próbkach tworzywa sztucznego bez cykli czyszczenia. Temperatura sterylizacji wynosiła 134°C, czas sterylizacji 10 minut, a czas suszenia 20 minut. Ciśnienie w komorze wynosiło 3 bary. Nie badano innych rodzajów oddziaływania na proces czyszczenia (przy pomocy środków Ecolab, Borer itp.). Z uwagi na odporność chemiczną poszczególnych materiałów oraz wiedzę praktyczną należy założyć, że cykle czyszczenia mają istotny wpływ na odporność na uboczne skutki sterylizacji. Wpływają one na odporność na sterylizację w znacząco negatywny sposób, zwłaszcza w przypadku PP-HT oraz w mniejszym zakresie w przypadku POM-C. Należy zatem wyjść z założenia, że odporność na uboczne działanie sterylizacji będzie znacznie mniejsza niż podano w opisie. Dla PP-HT określana jest zwykle na ok. 200 cykli sterylizacji, a dla POM-C na ok. 300-400 cykli.

Inne metody sterylizacji

Gorące powietrze

Przy sterylizacji gorącym powietrzem zarazki zabijane są przez suche powietrze o wysokiej temperaturze (180°C) w czasie co najmniej 30 minut. Z uwagi na szereg niepewnych czynników proces ten jest obecnie zakazany, w związku z czym w większości przypadków zastąpiono go już innymi metodami.

Do materiałów klasy medycznej bardzo odpornych na gorące powietrze należą:

  • TECAPEEK MT
  • TECAPEEK MT CF30
  • TECAPEEK MT CLASSIXTM

Odporne materiały klasy MT obejmują:

  • TECASON P MT

TECAPRO MT nie jest odporny.

Plazma

Sterylizacja plazmą w postaci nadtlenku wodoru jest bezpieczna dla wszystkich tworzyw sztucznych, jest jednak kosztowna i wymaga zaawansowanego wyposażenia. Wysoko reaktywne rodniki hydroksy- i hydroksylowe zabijają drobnoustroje w temperaturze zaledwie 45°C w czasie od 45 do 80 minut. Plazma jest usuwana poprzez odpowietrzenie. Ryzyko korozji niemal nie istnieje, a ponadto nie powstają żadne toksyczne pozostałości, które wymagałyby długotrwałego odgazowywania.

Do materiałów klasy medycznej odpornych na plazmę należą:

  • TECAPEEK MT
  • TECAPEEK MT CF30
  • TECAPEEK MT CLASSIXTM
  • TECASON P MT
  • TECAPRO MT

Formaldehyd i tlenek etylenu

Sterylizacja gazem zabijającym drobnoustroje, takim jak formaldehyd lub tlenek etylenu, zawsze odbywa się w temperaturach pomiędzy 48 a 60°C. Ze względu na tak niskie temperatury proces ten jest odpowiedni w przypadku materiałów wrażliwych na działanie wysokich temperatur. Efektywność formaldehydu jest porównywalna z efektywnością tlenku etylenu, jednak dzięki jego mniejszej toksyczności czas usuwania gazu jest krótszy. Oba gazy stosowane są głównie w przypadku artykułów jednorazowego użytku.

Do materiałów klasy medycznej odpornych na działanie gazów należą:

  • TECAPEEK MT
  • TECAPEEK MT CF30
  • TECAPEEK MT CLASSIXTM
  • TECASON P MT
  • TECAPRO MT

Sterylizacja promieniowaniem gamma

Sterylizacja z użyciem promieniowania to łagodna metoda, odpowiednia niemal dla każdego rodzaju tworzyw sztucznych, obejmująca zastosowanie promieni gamma lub strumienia elektronów przyspieszonych. Proces ten jest kosztowny i wymaga odpowiedniego wyposażenia. Dlatego też promienie gamma wykorzystywane są głównie do sterylizacji produktów jednorazowego użytku na skalę przemysłową.

Do materiałów klasy medycznej odpornych na promieniowanie gamma należą:

  • TECAPEEK MT
  • TECAPEEK MT CF30
  • TECAPEEK MT CLASSIXTM

Odporne materiały klasy MT obejmują:

  • TECASON P MT

TECAPRO MT nie jest odporny.